Przepisy o dostosowywaniu aplikacji i stron internetowych do potrzeb osób niepełnosprawnych funkcjonują w obiegu prawnym od dekady, a mimo to wciąż budzą wiele wątpliwości. Może już nie w sferze tego kto musi je stosować – ta świadomość stała się dość powszechna. Najprościej rzecz ujmując – wszystkie przejawy działalności informacyjnej opłacane z publicznych pieniędzy muszą być dostępne dla wszystkich obywateli, dzięki pieniądzom których powstają. Skoro osoby niepełnosprawne płacą podatki, to strony internetowe i aplikacje oferowane przez podmioty publiczne lub opracowywane przy użyciu publicznych pieniędzy muszą być dostępne także dla nich.
Wątpliwości wciąż dotyczą tego jak sprawdzić, czy strona WWW lub aplikacja mobilna rzeczywiście jest dla osób niepełnosprawnych dostępna. Większość zainteresowanych wie, że trzeba przeprowadzić audyt zgodności strony WWW lub aplikacji mobilnej ze specyfikacją WCAG 2.1 i na tym wiedza się kończy. Jak? Kto może taki audyt przeprowadzić? Jak powinien on wyglądać? – to już kwestie które, na które większość osób odpowiedzialnych nie zna odpowiedzi.
„Zasługę” należy tu przypisać zagmatwanym przepisom dotyczącym tej kwestii – są ogromnie skomplikowane pod względem struktury. Wymogi dotyczące prowadzenia audytu WCAG 2.1 istnieją w systemie prawnym i są konkretnie określone, ale dotarcie do nich to długa i skomplikowana ścieżka, gdyż polska „Ustawa o dostępności cyfrowej stron WWW i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych” z 2019 r odwołuje się do decyzji wykonawczych Komisji Europejskiej, które z kolei odwołują się do dyrektyw Parlamentu Europejskiego, które z kolei odwołują się do kolejnych decyzji wykonawczych KE i do Normy Europejskiej EN 301 549 V1.1.2 (2015-04).
Jednym z pytań najczęściej budzących wątpliwości jest – czy istnieje lista jednostek uprawnionych do prowadzenia audytu WCAG 2.1? Nie istnieje. Nie ma żadnego oficjalnego rejestru. Przepisy są oparte o zasadę zaufania lub udowodnienia, że jednostka podejmująca się audytu WCAG 2.1 posiada odpowiednią wiedzę, doświadczenie i środki umożliwiające przeprowadzenie takiego audytu. Decyzje wykonawcze Komisji Europejskiej obwarowują warunki prowadzenia audytu WCAG 2.1 następująco:
Audyt WCAG 2.1 jest to:
- Badanie techniczne strony WWW lub aplikacji mobilnej przeprowadzone przez dwóch specjalistów – programistów z minimum pięcioletnim stażem lub doświadczeniem zawodowym. Przy czym to doświadczenie może być potwierdzone wykształceniem kierunkowym i minimum pięcioletnim stażem pracy lub też innym dowodem takim jak np. dowody na przeprowadzenie co najmniej 5 audytów WCAG 2.1 w ciągu ostatnich 3 lat.
- Badanie faktycznego odbioru strony WWW lub aplikacji mobilnej przez użytkowników z różnych grup niepełnosprawności – tzw. badanie testerskie. Uczestniczą w nim minimum 4 osoby reprezentujące grupy niepełnosprawności: niewidomi/słabowidzący, niesłyszący, osoby z dysfunkcjami motorycznymi, osoby z problemami kognitywnymi. Zaleceniem jest koordynacja tego zespołu przez osobę z doświadczeniem w rehabilitacji niepełnosprawnych. Przy czym decyzje wykonawcze Komisji Europejskiej nie precyzują sposobu weryfikacji niepełnosprawności tych osób zostawiając to krajom członkowskim ze względu na różne systemy kwalifikacji niepełnosprawności w poszczególnych krajach, a polskie przepisy wynikające z owych decyzji wykonawczych temat omijają – przyjmuje się, że są to po prostu osoby z orzeczeniami o niepełnosprawności danego typu.
W audyt WCAG 2.1 musi być zatem zaangażowanych minimum 6 osób. Audyt i dostosowanie strony WWW lub aplikacji mobilnej do wymogów WCAG 2.1 musi być przeprowadzony w następujących etapach:
- Audyt właściwy, dwuetapowy, przeprowadzony według opisanych wyżej założeń,
- Nanoszenie poprawek na stronie WWW lub w aplikacji mobilnej zgodnie z wynikami audytu,
- Audyt ponowny, dwuetapowy, według powyższych założeń potwierdzający zgodność ze specyfikacją WCAG 2.1.