CMS – systemy zarządzania treścią stron www

Często spotykamy się z pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi systemów zarządzania treścią stron internetowych CMS. Na początek wyjaśnijmy czym jest system CMS. To wewnętrzne oprogramowanie strony internetowej/sklepu, pozwalające użytkownikowi samodzielnie zarządzać, edytować i wprowadzać treści, zdjęcia filmy i wszelką inną zawartość strony.

System CMS nie jest gotową stroną internetową. Obrazowo rzecz ujmując, CMS to tak, jak w samochodzie silnik i cała mechanika pozwalająca kierować autem. Bez kierownicy, pedału gazu i hamulca samochód jednak nie pojedzie, bez karoserii do najładniejszych nie należy, a bez wygodnych foteli, tapicerki i udogodnień dla kierowcy trudno byłoby mówić o komforcie jazdy. W przypadku strony internetowej CMS to silnik i mechanika. Karoserię stanowi oprawa graficzna i multimedialna tworząca wygląd zewnętrzny, a panel sterowania CMS, dzięki któremu na stronie zarządzamy użytkownikami i edytujemy treści, można porównać do kabiny kierowcy.

Na rynku informatycznym można znaleźć wiele różnych systemów CMS. Są rozwiązania komercyjne, dystrybuowane na zasadach licencji i rozwiązania typu open source tworzone i rozwijane przez międzynarodową społeczność programistów skupioną wokół danego projektu. Pomimo, że sam system CMS nie tworzy strony internetowej, warto poznać ich rodzaje, zwłaszcza, że w zależności od priorytetów i potrzeb użytkownika, wybór CMS może definiować strategię internetową i osiągane efekty – podobnie, jak w przypadku samochodu znaczenie ma rodzaj i moc silnika. Omówimy pokrótce systemy CMS typu open source, jako że w nich się specjalizujemy, aktywnie je współtworząc wraz z innymi programistami z całego świata. Dla niewtajemniczonych – oprogramowanie typu open source jest rozwijane dobrowolnie i rozpowszechniane bezpłatnie na zasadach dobra społecznego. Każdy, kto chce i potrafi, może go używać i modyfikować według własnego uznania. Taki model rozpowszechniania oprogramowania bazowego wydaje się uczciwy, bowiem nie ogranicza nikomu dostępu do nowoczesnych rozwiązań IT i pozwala nie ponosić kosztów corocznego odnawiania licencji.

Warto również wspomnieć, że obsługi każdego CMS, jakikolwiek by on nie był, trzeba się nauczyć. Przynajmniej w podstawach – podobnie, jak każdy kiedyś uczył się jazdy samochodem, czy obsługi systemu Windows. CMS w istocie jest systemem operacyjnym, jednak pracującym w zupełnie innym środowisku, niż komputer osobisty – środowisku serwerowym, co rodzi różnice w filozofii zarządzania zasobami. Istotna staje się tu zatem również oferta szkolenia i wsparcia użytkownika. Znamy wiele przykładów świetnie zapowiadających się projektów www, które zniknęły z sieci, gdyż ich administratorzy zostali pozbawieni profesjonalnego wsparcia wykonawcy serwisu.

Do najpopularniejszych systemów CMS typu open source należą WordPress, Joomla! i Drupal. Wśród systemów sklepowych warto wymienić Prestashop i Magento. Jako cechę wspólną dla wszystkich systemów CMS typu open source warto wymienić efektywne odczytywanie ich kodu przez przeglądarki internetowe, co wspomaga zdobywanie pozycji np. w Google.

WordPress
W swoich podstawach nie jest klasycznym systemem CMS. Powstał jako platforma do pisania blogów. Przez lata społeczność programistów skupiona wokół tego projektu tak jednak rozwinęła skrypt, że dziś można traktować go jako pełnoprawny, dobrze oprogramowany system CMS. WordPress wyróżnia się intuicyjnym i łatwym do opanowania interfejsem obsługi – zorientowanym w całości na użytkownika. Praca z WordPressem, z punktu widzenia administratora strony, jest bardzo intuicyjna. Trudno – o co często pytają początkujący użytkownicy – coś „zepsuć” na stronie. To, co z jednej strony jest zaletą WordPressa, z drugiej może być traktowane jako jego wada – mało elastyczna konstrukcja szablonów, menu i dodatkowych modułów silnie trzyma użytkownika w ryzach, z jednej strony zapewniając mu komfort edycji zbliżony do pracy w programie Word, z drugiej ograniczając swobodę kreowania wizerunku strony do miejsc przewidzianych przez programistów. Za istotną wadę WordPressa można uznać brak obsługi wielojęzyczności w jądrze systemu. Istnieją wprawdzie wtyczki starające się wyrównać tę niedogodność, jednak są to komercyjne rozwiązania zewnętrzne.

Typowe zastosowania:
• Blogi,
• Firmowe strony www,
• Wizerunkowe strony www,
• Portfolia,
• Strony www z wbudowanymi niewielkimi sklepami,

Joomla
To obecnie najpopularniejszy system CMS – w polskim internecie oparta o niego jest blisko połowa stron. Swoją popularność zawdzięcza względnej łatwości obsługi i dość dużej elastyczności umożliwiającej budowanie rozmaitych stron – od prostej wizytówki, do rozbudowanego portalu. Dzięki zgromadzeniu wokół siebie największej, międzynarodowej społeczności programistów, Joomla jest obecnie najlepiej oprogramowanym CMS. Biblioteka dostępnych, gotowych rozszerzeń i modułów jest wręcz imponująca, choć – uwaga – większość z tych rozwiązań rozpowszechniana jest na zasadach licencji komercyjnej. Z punktu widzenia administratora strony, Joomla w pierwszym kontakcie może wydawać się mało intuicyjna, jednak po poznaniu możliwości tego systemu zarządzanie nim jest łatwe i dość intuicyjne. Joomla pomimo, że stara się zapewnić równy komfort obsługi, jak WordPress, nie sprawuje tak dużej kontroli nad użytkownikiem, stawiając raczej na uniwersalność. Za wadę Joomla uznawane są problemy z kompatybilnością. Od wersji 1.0 do 1.7, starsze wydania nie były kompatybilne z aktualizacjami. Od wersji 1.7 wprowadzono nowy, 6-miesięczny cykl wydawniczy systemu i poprawiono problemy z kompatybilnością aktualizacji.

Typowe zastosowania:
• Strony www firmowe, produktowe, eventowe itp.
• Portale internetowe, systemy aukcyjne, rezerwacyjne, ogłoszeniowe, randkowe itp. średniej wielkości,
• Sklepy i strony www z wbudowanymi sklepami o asortymencie śedniej wielkości,

Drupal
Ten system CMS jest nazywany CMSem dla specjalistów. Naszym zdaniem, niesłusznie. Taka opinia spowodowana jest nie tyle nieintuicyjną obsługą, co jej zupełnie odmienną filozofią od rozwiązań ogólnie spopularyzowanych, do których nawiązują WordPress i Joomla. Drupala trzeba się nauczyć, a dopóki tego nie zrobimy, zarządzanie nim może się wydawać niezrozumiałe. Wynika to jednak z tego, że Drupal bardziej, niż systemem CMS jest frameworkiem – narzędziem do budowania własnych aplikacji. Po zrozumieniu filozofii działania tego CMS zarządzanie nim okazuje się łatwe i intuicyjne, a administrator strony zyskuje coś, czego nie oferują ani Joomla, ani Drupal – możliwość dowolnego wręcz rozbudowywania serwisu o kolejne funkcjonalności. Z tego powodu Drupal jest najczęściej wybieranym rozwiązaniem do budowy „dużych” serwisów – rozbudowanych portali, platform e-learningowych, systemów aukcyjno-finansowych itp. stron, które nastawione są na stały rozwój i w perspektywie generowanie dochodów z działalności prowadzonej na samej stronie.

Typowe zastosowania:
• Duże serwisy korporacyjne,
• Rozbudowane portale internetowe nastawione na stały rozwój,
• Systemy informatyczne: aukcyjne, rezerwacyjne, ogłoszeniowe itp. ze strategią wieloletnią.

Prestashop, Magento
To również systemy CMS, jednak specjalizowane – to po prostu skrypty sklepów internetowych. Prestashop uważany jest za zdecydowanie łatwiejszy i bardziej intuicyjny w obsłudze dla administratorów, jednak jego największa zaleta to stosunkowo niewielkie zapotrzebowanie na zasoby serwera, co umożliwia budowę profesjonalnego sklepu nawet na serwerach hostingowych. Magento można nazwać swoistym, sklepowym odpowiednikiem Drupala – ma ogromne możliwości i jest niezwykle elastyczny oferując własny interfejs programistyczny API. Wadą Magento jest jednak silne obciążanie serwera i duże zapotrzebowanie na zasoby systemowe. Jest to skrypt e-commerce przeznaczony raczej do wykorzystywania na serwerach dedykowanych, jak na wirtualnych hostingach.

Typowe zstosowania:
• Sklepy internetowe,
• Platformy e-commerce.